“हिंदी चित्रपट जगत बॉलीवूड मुंबईतच आधारित आहे, त्यामुळे त्याच्या काळापासून अनेक चित्रपटांनी शहराचे इतर काही मार्गांनी चित्रण केले आहे यात आश्चर्य नाही. मुंबईच्या अंडरवर्ल्ड आणि माफिया गुंडांची कथा असो किंवा मेट्रोशी संबंधित सर्व काही अशा चित्रपटांमध्ये सामावलेले असते.
खाली अशा 38 मुंबई शहर-आधारित चित्रपटांची संकलित यादी आहे जी गेल्या काही दशकांमधील मुंबईतील जीवन आणि स्थाने दर्शविते जी तुम्हाला नॉस्टॅल्जिक करेल. सोबत रिलीजच्या तारखा, पोस्टर, दिग्दर्शक, कलाकार आणि एक लहान वर्णन यांसारखे तपशील आहेत जे तुम्हाला ते पुन्हा एकदा पाहण्यासाठी आवाहन करू शकतात.
असे बरेच चित्रपट असण्याची शक्यता आहे पण खाली उतरत्या यादीत 1981 पासून चित्रपटांची गणना सुरू होते…
लंचबॉक्स
प्रकाशन वर्ष: 2013
दिग्दर्शक: रितेश बत्रा
कलाकार: इरफान खान, निम्रत कौर, नवाजुद्दीन सिद्दीकी
हा चित्रपट निर्मत कौर आणि विधुर इरफान खान यांनी साकारलेल्या गृहिणीची आणि त्यांच्या अनोख्या गोड प्रेमकथेबद्दल आहे. हे मुंबईतील प्रसिद्ध डब्बावालांवर आधारित आहे जे कार्यालयात दुपारचे जेवण देतात. हा चित्रपट एका गृहिणीबद्दल आहे जिला स्वयंपाकाची आवड आहे आणि ती तिच्या नवर्‍यासाठी स्वादिष्ट पदार्थ बनवते पण डब्बावाल्यांच्या माध्यमातून तिच्या पतीपर्यंत अन्न पोहोचण्याऐवजी तिची खाण्याची आवड असलेल्या आणि टिफिन बॉक्सच्या आतल्या पत्रांद्वारे तिच्या स्वयंपाकाला महत्त्व देणार्‍या दुसर्‍या पुरुष ‘इरफान खान’पर्यंत पोहोचते.
मिस लव्हली
प्रकाशन वर्ष: 2012
दिग्दर्शक: आशिम अहलुवालिया
कलाकार: नवाजुद्दीन सिद्दीकी, निहारिका सिंग, मेनका लालवानी, अनिल जॉर्ज, झीना भाटिया
हा चित्रपट मुंबईतील बी आणि सी ग्रेड चित्रपटांवर आधारित आहे. हा एक हॉरर आणि सेक्सवर आधारित चित्रपट आहे. हा चित्रपट नवाजुद्दीन सिद्दीकीने साकारलेल्या एका धाकट्या दुग्गल भावाविषयी सांगतो ज्याला या जगातून बाहेर पडायचे आहे की त्याला वाटते की आपण पाठवलेले आहे.
शोर इन सिटी
प्रकाशन वर्ष: 2011
दिग्दर्शक : राज निदिमोरू आणि कृष्णा डीके
कलाकार: सेंधील राममूर्ती, प्रीती देसाई, तुषार कपूर, निखिल द्विवेदी, पितोबश, राधिका आपटे, संदीप किशन, गिरिजा ओक, झाकीर हुसेन, अमित मिस्त्री
शहरातील पाच लोकांभोवती चित्रपट फिरतो. हे त्यांच्या आशा आणि निराशेबद्दल आणि मुंबई शहरात राहण्याच्या मार्गावर ते कसे सामना करतात याबद्दल आहे.
मुंबई मेरी जान
मुंबई मेरी जान चित्रपट
प्रकाशन वर्ष: 2010
दिग्दर्शक : निशिकांत कामथ
कलाकार: सोहा अली खान, आर माधवन, के के मेनन आणि इरफान खान
11 जुलै 2006 रोजी मुंबईत झालेल्या ट्रेन बॉम्बस्फोटानंतर वेढलेल्या 5 लोकांच्या जीवनावर आधारित चित्रपट. स्फोटानंतरच्या थीमभोवती चित्रपट फिरतो, एक कलाकार लोकल ट्रेनला घाबरतो आणि दुसरा मित्र त्याचा बदला घेण्याचा वेड लावतो. त्याचा मित्र बळी पडला आहे असे मुस्लिम समाजाला वाटते.
वन्स अपॉन अ टाइम इन मुंबई
प्रकाशन वर्ष: 2010
दिग्दर्शक: मिलन लुथरिया
कलाकार: अजय देवगण, इमरान हाश्मी, रणदीप हुडा, कंगना रणौत, प्राची देसाई, गौहर खान
हा चित्रपट 1970 च्या दशकात मुंबईत राहिलेल्या हाजी मस्तान आणि दाऊद या खऱ्या आयुष्यातील गँगस्टरवर आधारित असल्याचे मानले जात आहे. गुन्हेगारी आणि तस्करीपासून अंडरवर्ल्डची कथा आहे.
सिटी ऑफ गोल्ड ( मराठी )
प्रकाशन वर्ष: 2010
दिग्दर्शक : महेश मेंजरेकर
कलाकार: शशांक शेंडे, सीमा बिस्वास, कश्मिरा शहा, विनय आपटे, सचिन खेडेकर आणि इतर.
हा चित्रपट जयंत पवार यांच्या नाटकाचे रूपांतर आहे. ही कथा एका बेरोजगार गिरणी कामगाराची आहे ज्यांचे जीवन मुंबई शहरात नवीन जीवनशैली मॉलमुळे गिरण्या बंद झाल्यामुळे गोंधळून जाते.
धोबी घाट
प्रकाशन वर्ष: 2010
दिग्दर्शक: किरण राव
कलाकार: आमिर खान, प्रतीक बब्बर, मोनिका डोग्रा, क्रिती मल्होत्रा
हा चित्रपट मुंबई डायरीज या नावानेही ओळखला जातो. हा चित्रपट वेगवेगळ्या कथा आणि त्यांच्या मुंबईतील जीवनावर आधारित आहे. हा चित्रपट आपल्याला लोकांचे प्रेम, तळमळ आणि एकाकीपणाबद्दल सांगतो.
स्ट्रायकर
प्रकाशन वर्ष: 2010
दिग्दर्शक : चंदन अरोरा
कलाकार: सिद्धार्थ, पद्मप्रिया, आदित्य पांचोली, अंकुर विकल, अनुपम खेर, सीमा बिस्वास, निकोलेट बर्ड
हा चित्रपट कॅरम या इनडोअर गेमवर आधारित असून त्याचे चित्रीकरण मुंबईतील मालवणी भागात सुरू आहे. ही कथा एका गरीब माणसाची आहे जो कॅरम चॅम्पियन आहे आणि तो शहरातील स्थानिक डॉन जलीलला आव्हान देतो.
तुम मिले
प्रकाशन वर्ष: 2009
दिग्दर्शक: कुणाल देशमुख
कलाकार: इमरान हाश्मी, सोहा अली खान
तुम मैल मुंबईत चांगले चालले नाही. ते जुलै २००५ च्या मुंबईच्या महापुरासारखे दिसते. हा चित्रपट लंडन आणि मुंबईच्या भूतकाळातील आणि सद्यस्थितीतील कलाकारांना घेरतो आणि मुंबईच्या पुरात दोघांना एकत्र आणणाऱ्या भूतकाळातील ब्रेकअप्स आणि मुंबईच्या आठवणी.
मी शिवाजीराजे भोसले बोलतोय
प्रकाशन वर्ष: 2009
दिग्दर्शक : संतोष मांजरेकर
कलाकार : महेश मांजरेकर, सचिन खेडेकर, मकरंद अनासपुरे, सुचित्रा बांदेकर, सिद्धार्थ जाधव, प्रिया बापट, अभिजीत केळकर
हा मराठी चित्रपट मुंबईतील आपली ओळख गमावलेल्या महाराष्ट्रीयन लोकांच्या जीवनावर केंद्रित आहे. ‘सचिन खेडेकर’ याने साकारलेल्या दिनकरला वाटते की मराठी असणे हा आपल्यासाठी गुन्हा आहे.
स्लमडॉग मिलेनियर
प्रकाशन वर्ष: 2008
दिग्दर्शक: डॅनी बॉयल आणि लवलीन टंडन
कलाकार: देव पटेल, फ्रीडा पिंटो, मधुर मित्तल, अनिल कपूर, इरफान खान
हा चित्रपट मुंबईतील जुहूच्या झोपडपट्टीतील दोन मुलांवर आधारित आहे. हे एका कादंबरीतील प्रश्नोत्तरांचे रूपांतर आहे आणि “कौन बनेगा करोडपती” या रिअॅलिटी शोमध्ये करोडो रुपये जिंकणाऱ्या गरीब मुलाची थीम आहे.
या चित्रपटाने इतर अनेक पुरस्कारांसह ऑस्कर पुरस्कार जिंकले.
एक बुधवारी
प्रकाशन वर्ष: 2008
दिग्दर्शक : नीरज पांडे
कलाकार: अनुपम खेर, नसीरुद्दीन शाह, जिमी शेरगिल, दीपल शॉ, आमिर बशीर
हा चित्रपट 2006 च्या मुंबई ट्रेन बॉम्बस्फोटावर आधारित आहे. एक सामान्य माणूस ज्या प्रकारे स्मार्ट तंत्र वापरून दहशतवाद्यांचा बदला घेतो त्या कथानकात धक्का बसतो. या चित्रपटाला दिग्दर्शकाच्या सर्वोत्कृष्ट पहिल्या चित्रपटाचा इंदिरा गांधी पुरस्कार मिळाला.
आमिर
प्रकाशन वर्ष: 2008
दिग्दर्शक : राजकुमार गुप्ता
कलाकार: राजीव खंडेलवाल, गजराज राव
हा चित्रपट लंडनहून मुंबईला परतणाऱ्या एका भारतीय डॉक्टरबद्दल आहे. त्याला दहशतवादात भाग घेण्यास भाग पाडले जाते. आणि आपल्या कुटुंबाला वाचवण्यासाठी तो दहशतवाद्याच्या सूचनांचे पालन करतो.
शुट आऊट कॅट लोखंडवाला
प्रकाशन वर्ष: 2007
दिग्दर्शक : अपूर्व लखिया
कलाकार: विवेक ओबेरॉय, संजय दत्त, सुनील शेट्टी, अमिताभ बच्चन, अरबाज खान
चित्रपटाचे चित्रीकरण मुंबई उपनगरातील अंधेरी लोखंडवाला भागात झाले आहे. हे 1991 च्या लोखंडवाला कॉम्प्लेक्समध्ये अंडरवर्ल्ड गुंड आणि मुंबई पोलिस यांच्यात झालेल्या गोळीबारावर आधारित आहे. यात विवेक ओबेरॉयने साकारलेली माया डोलसची व्यक्तिरेखा सहज चित्रित केली आहे.
लाइफ इन अ मेट्रो
प्रकाशन वर्ष: 2007
दिग्दर्शक: अनुराग बसू
कलाकार: धर्मेंद्र, नफिसा अली, शिल्पा शेट्टी, के के मेनन, शायनी आहुजा, इरफान खान, कोंकणा सेन शर्मा, कंगना रणौत, शर्मन जोशी
हा चित्रपट मुंबईच्या शहरी जीवनातील नऊ लोकांच्या कथांवर आधारित आहे. ते विवाहबाह्य संबंध, प्रेमाबद्दलच्या भावना, एकटेपणा आणि निराशा या विषयांना सामोरे जातात.
टॅक्सी क्र. 9211
टॅक्सी क्रमांक 9211 चित्रपट
प्रकाशन वर्ष: 2006
दिग्दर्शक: रोहन सिप्पी
कलाकार: नाना पाटेकर, जॉन अब्राहम, समीरा रेड्डी, सोनाली कुलकर्णी
हा चित्रपट खऱ्या अर्थाने मुंबईचा चित्रपट आहे. हे सर्व नाना पाटेकर यांनी साकारलेल्या टॅक्सी ड्रायव्हर आणि जॉन अब्राहमने साकारलेल्या रिच बिझनेस मॅनच्या मुलाबद्दल आहे. जॉन अब्राहमने ती टॅक्सी घेतली आणि चावी टॅक्सीच्या आत पडली तेव्हा एका छोट्या अपघातादरम्यान दोघांमध्ये घडलेल्या अनपेक्षित परिस्थितीचा बदला घेण्यासाठी या दोन लोकांमध्ये मांजर आणि उंदराचा पाठलाग करण्यात आला आहे. किल्ली त्या लॉकरची आहे ज्यामध्ये न्यायालयात हजर करायचे इच्छापत्र आहे.
डी
डी चित्रपट
प्रकाशन वर्ष: 2005
दिग्दर्शक : विश्राम सामंत
कलाकार: रणदीप हुड्डा, चंकी पांडे, रुखसार, ईशा कोप्पीकर, यशपाल शर्मा, सुशांत सिंग, गोगा कपूर, इशरत अली, नागेश भोंसले
हा चित्रपट मुव्ही कंपनीचा प्रीक्वल आहे. हे दुबईतील एका मेकॅनिकबद्दल आहे जो मुंबईचा सर्वात भयंकर डॉन बनतो. हे अंडरवर्ल्ड डॉन दाऊदवर आधारित आहे.
डोंबिवली फास्ट
डोंबिवली फास्ट चित्रपट
प्रकाशन वर्ष: 2005
दिग्दर्शक : निशिकांत कामत
कलाकार: संदीप कुलकर्णी, शिल्पा तुळसकर, संदेश जाधव
हा मराठी चित्रपट मुंबईतील एका मध्यमवर्गीय बँक कामगारावर आहे. जो नेहमी हक्कांसाठी उभा राहतो आणि चुकीच्या आणि भ्रष्ट लोकांविरुद्ध लढण्याच्या प्रवासात स्वतःला एकटा समजतो.
पृष्ठ 3
पृष्ठ 3 चित्रपट
प्रकाशन वर्ष: 2005
दिग्दर्शक : मधुर भांडारकर
कलाकार: कोंकणा सेन शर्मा, अतुल कुलकर्णी, बोमन इराणी
हा चित्रपट मुंबई शहरातील पेज 3 मीडियाच्या कुरूप आणि ग्लॅमरस जगाबद्दल आहे ज्यामध्ये श्रीमंत वर्ग आणि बॉलीवूड जीवनशैली आणि नियमित आतल्या कथांचा समावेश आहे. हा चित्रपट कोंकणा सेन शर्माने साकारलेल्या पत्रकार ‘माधवी शर्मा’बद्दल आहे जो सोशलाईट्स आणि मीडियाच्या जगात वास्तवाच्या जवळ जातो.
काळा शुक्रवार
काळा शुक्रवार
प्रकाशन वर्ष: 2004
दिग्दर्शक: अनुराग कश्यप
कलाकार: के के मेनन, पवन मल्होत्रा, आदित्य श्रीवास्तव, इम्तियाज अली, प्रतिमा काझमी, झाकीर हुसेन
हा चित्रपट 1993 च्या मुंबई सीरियल बॉम्ब ब्लास्टच्या सत्य घटनेवर आधारित आहे. ही कथा सुप्रसिद्ध गुन्हेगारी पत्रकार हुसैन झैदी यांच्या पुस्तकातून घेतली आहे. भारतीय सेन्सॉर बोर्डाने ते भारतात साकार होऊ न दिल्याने दोन वर्षांनंतर ते लक्षात आले.
साथिया
साथिया चित्रपट
प्रकाशन वर्ष: 2002
दिग्दर्शक: शाद अली
कलाकार: राणी मुखर्जी, विवेक ओबेरॉय
हा एक रोमँटिक चित्रपट आहे ज्याने मुंबई रेल्वेचे प्रेमकथेभोवती सर्वात वास्तववादी पद्धतीने चित्रण केले आहे. हा चित्रपट दोन प्रेमी युगुलांबद्दल आहे ज्यांनी आपलं घर सोडलं आणि मुंबईसारख्या शहरात स्वतःचं जगणं किती कठीण आहे हे समजून लग्न केलं.
कंपनी
कंपनी चित्रपट
प्रकाशन वर्ष: 2002
दिग्दर्शक : राम गोपाल वर्मा
कलाकार: मोहनलाल, अजय देवगण, मनीषा कोईराला, विवेक ओबेरॉय, सीमा बिस्वास, अंतरा माळी
हा चित्रपट अंडरवर्ल्ड डॉन दाऊद इब्राहिम आणि छोटा राजन यांच्या मुंबईतील जीवनावर आधारित आहे. कथा त्यांच्या मैत्री आणि गैरसमजांच्या भोवती फिरते ज्यामुळे त्यांच्यात भांडणे होते.
चांदणी बार
चांदनी बार चित्रपट
प्रकाशन वर्ष: 2001
दिग्दर्शक : मधुर भांडारकर
कलाकार: तब्बू, अतुल कुलकर्णी, राजपाल यादव, अनन्या खरे, विशाल ठक्कर, मिनाक्षी सहानी
वेश्याव्यवसाय आणि आजूबाजूच्या गुन्हेगारीसह मुंबईतील डान्स बारवर हा चित्रपट बेतलेला आहे. बार गर्ल मुमताजवर लक्ष केंद्रित केले आहे ज्याची भूमिका अभिनेत्री तब्बूने केली आहे जी एका गँगस्टरशी लग्न करते आणि चांदनी बार सोडते. पण नंतर नियोजित चकमकीत तिचा नवरा मरण पावला आणि मुमताज चांदनी बारमध्ये परतली. या चित्रपटाला चार राष्ट्रीय पुरस्कार मिळाले.
बॉम्बे बॉईज
बॉम्बे बॉईज चित्रपट
प्रकाशन वर्ष: 1998
दिग्दर्शक : कैझाद गुस्ताद
कलाकार: नवीन अँड्र्यूज, राहुल बोस, अलेक्झांडर गिफर्ड, नसीरुद्दीन शाह, तारा देशपांडे, रोशन सेठ, तरुण शहानी, ल्यूक केनी, विनय पाठक, कुशल पंजाबी, नागेश भोसले आणि जावेद जाफरी आयटम साँग “मुंबई” मध्ये विशेष भूमिका म्हणून.
समलैंगिकता आणि असभ्यतेवर आधारित हा चित्रपट मुंबईतील बार, बाजार आणि इतर झोपडपट्ट्यांच्या आसपास आहे.
सत्या
सत्य चित्रपट
प्रकाशन वर्ष: 1998
दिग्दर्शक : राम गोपाल वर्मा
कलाकार: जेडी चक्रवर्ती, उर्मिला मातोंडकर, मनोज बाजपेयी, गोविंद नामदेव, परेश रावल, सौरभ शुक्ला, आदित्य श्रीवास्तव, मकरंद देशपांडे, जीवा, शेफाली शाह
सत्या हा मुंबईतील अंडरवर्ल्ड आणि गँगस्टर्सवरचा एक प्रकारचा चित्रपट आहे. ही कथा एका तरुणाभोवती फिरते, जो रोजगाराच्या शोधात मुंबईत येतो आणि तो गुंड भिकू म्हात्रेसोबत अडकतो. अभिनेते मनोज बाजपेयी यांनी “भिकू म्हात्रे” म्हणून साकारलेली भूमिका खूप गाजली.
हा चित्रपट चार गरीब बेरोजगार मित्रांबद्दल बोलतो जे व्यवस्थेतून बाहेर पडतात पण आपल्या उदरनिर्वाहासाठी काहीही करत नाहीत. त्यांच्या शेजारी आलेली एक नवीन मुलगी त्यांची विचार प्रक्रिया बदलते आणि त्यांना नोकरी शोधण्यास सांगते.
मशाल
मशाल चित्रपट
प्रकाशन वर्ष: 1984
दिग्दर्शक : यश चोप्रा
कलाकार: दिलीप कुमार, वहिदा रहमान, अनिल कपूर, रती अग्निहोत्री, गुलशन ग्रोवर, सईद जाफरी, आलोक नाथ, अमरीश पुरी
‘मशाल’ नावाची वृत्तपत्र संस्था चालवणाऱ्या दिलीप कुमारने साकारलेल्या विनोद कुमार या प्रामाणिक माणसाबद्दल हा चित्रपट आहे. तो अमरीश पुरी यांनी साकारलेल्या एस के वर्धनचा सामना करतो जो ड्रग्जचा व्यवहार करतो. वाईटावर विजय मिळवण्यासाठी विनोद कुमार स्वतः या व्यवसायात उतरतो. अनिल कपूरने साकारलेली राजा ही भूमिका जेव्हा त्याला त्याचा गॉडफादर वाईट जगाच्या व्यवसायात असल्याबद्दल कळते तेव्हा त्याला मन दुखावले जाते.
कथा
कथा चित्रपट
प्रकाशन वर्ष: 1983
दिग्दर्शक : सई परमजपे
कलाकार: नसीरुद्दीन शाह, फारुख शेख, दीप्ती नवल
हा चित्रपट ससा आणि कासवाची लोककथा आहे. हे मुंबईतील चाळ संस्कृती आणि त्यांच्या राहणीमानाबद्दल आहे. हे चर्चगेटच्या चाळीत राहणाऱ्या नसीरुद्दीन शाहने साकारलेल्या एका कारकुनाबद्दल आहे, जो दीप्ती नवलने साकारलेल्या शेजारच्या मुलीच्या प्रेमात पडतो आणि दोघेही एक दिवस लग्न करण्याचे स्वप्न पाहतात.
त्यानंतर फारुक शेखने साकारलेला त्याचा मित्र या मुलीच्या प्रेमात पडून दोघांच्या आयुष्यात प्रवेश करतो.
जाने भी दो यारो
जाने भी दो यारो चित्रपट
प्रकाशन वर्ष: 1983
दिग्दर्शक : कुंदन शाह
कलाकार: नसीरुद्दीन शाह, रवी बसवानी, ओम पुरी, पंकज कपूर, सतीश शाह, भक्ती बर्वे, सतीश कौशिक, अशोक बंठिया, नीना गुप्ता
हा चित्रपट दोन मित्रांबद्दल आहे जे मुंबईतील व्यावसायिक छायाचित्रकार म्हणून आपल्या कॅरियरसाठी धडपडत आहेत. त्यांना एक मोठी असाइनमेंट मिळते ज्यामध्ये ते बिल्डर आणि महापालिका आयुक्तांवर लक्ष ठेवतात. हे खूनाचे रहस्य आहे आणि स्टेज शो आणि मृतदेहाभोवती एक सुपर कॉमिक आहे.
चक्र
चक्र चित्रपट
प्रकाशन वर्ष: 1981
दिग्दर्शक : रवींद्र धम्मराज
कलाकार: स्मिता पाटील, नसीरुद्दीन शाह, कुलभूषण खरबंदा.
हा चित्रपट स्मिता पाटील आणि तिच्या मुलाने साकारलेल्या अम्माबद्दल आहे जो शहरातील झोपडपट्ट्यांमध्ये राहण्यासाठी संघर्ष करत आहे आणि तिचे सामान्य जीवन जगण्यासाठी तिला दोन प्रियकर आहेत.